ΤΕΥΧΟΣ 15 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Π.Σ. ΑΥΓΕΝΙΚΗΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2005
Αποσπάσματα από τον επικήδειο του Μητροπολίτου Αγίου Φραγκίσκου Αντωνίου που εκφωνήθηκε στην Αυγενική κατά την 30 Ιανουαρίου 2005 υπό του Αρχιμανδρίτου Μακαρίου Γρινεζάκη Ιεροκήρυκα και Διευθυντή του Ραδιοφωνικού σταθμού της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης
«Εις την τετιμημένην χορεία των προαπελθόντων Αρχιερέων, των εκ Κρήτης ορμώμενων, ανάγλυφος προβάλλει η χαρισματική και φαεινή προσωπικότης του αοιδίμου Μητροπολίτου Αγίου Φραγκίσκου Αντωνίου, του άρτι μεταστάντος εις τας αιωνίους Μονάς. Ολοκληρωμένη ιεραρχική μορφή του Οικουμενικού Θρόνου, πεφωτισμένος λειτουργός των Μυστηρίων του Θεού, ταπεινός εργάτης της Εκκλησίας και πρόμαχος της Ελληνικής Ιδέας εν τη αλλοδαπή, ο Αγίου Φραγκίσκου Αντώνιος συγκεφαλαιώνει εν τω προσώπω του ένα ολόκληρο κόσμο πνευματικών και ηγετικών χαρισμάτων. Αντικατοπτρίζει μία ωραιότητα και ένα μεγαλείο ψυχής. Γι’ αυτό κατά την εξόδιο ακολουθία του και κατά τις λοιπές εκδηλώσεις εδώ εις τη γενέτειρά του, και εις την Αμερική, πολλοί ήσαν αυτοί, οι οποίοι έπλεξαν το εγκώμιό του. Πολλοί πολλά ομολόγησαν δι αυτόν εύφημα και επαινετικά. Πολλοί ήσαν αυτοί οι οποίοι υπεγράμμισαν το θάρρος και την παρρησία του. Πολλοί ετόνισαν την ανδρεία του και το αγωνιστικό του φρόνημα. Πολλοί διεκήρυξαν την αγάπη και τη φιλάνθρωπη μέριμνά του, τις παροχές του προς τους ενδεείς και τους πάσχοντας. Πολλοί ομογενείς αλλά και αλλογενείς μάρτυρες βρέθηκαν, οι οποίοι ομολόγησαν μετά παρρησίας: «εσκόρπισεν έδωκε τοις πένησι και η δικαιοσύνη αυτού μένει εις τον αιώνα».» «Ο μακαριστός Ιεράρχης Αντώνιος εχαιρέτησε το πρώτον την χαραυγήν της ζωής εν έτει 1935 στο ιστορικό χωριό της Αυγενικής, της επαρχίας Μαλεβιζίου, της ευάνδρου νήσου Κρήτης. Οι γονείς του Εμμανουήλ και Ελευθερία, άνθρωποι απλοί και ευσεβείς, τον ανέθρεψαν εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Και από αυτή την ευλάβεια εμφορούμενοι, ευχαρίστων προσέφεραν τον νεαρό υιόν τους Αντώνιο, απόφοιτο τότε του Δημοτικού Σχολείου, εις τον Ιερομόναχο Ησύχιο, αδελφό της Ιεράς Μονής Επανωσήφη, δια να τον αποστείλει εις την Εκκλησιαστική Σχολή των Χανίων. Ο Ιερομόναχος Ησύχιος ήτο ο νυμφαγωγός του εν τη Εκκλησία και ο πρώτος ο οποίος επρότεινε εις το Μακαριστό Ιεράρχην να ενδυθεί το της Ιεροσύνης ένδυμα..» «Η παιδεία του εις την Εκκλησιαστική Σχολή των Χανίων, οι εν τω Καθολικώ της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος Ιερές Ακολουθίες, η εντρύφηση πλησίον συνετών και πνευματικών διδασκάλων, αλλά και η εμπνευσμένη καθοδήγηση του τότε Μητροπολίτου Κρήτης Ευγενίου, μεταποίησαν την επιθυμία του προσήβου Αντωνίου δια την τέχνη των τεχνών, εις πυρ και θείον έρωτα, όστις κατηύθυνε τις σκέψεις του και τους οραματισμούς του, τα σχέδιά του δια το μέλλον και την μετέπειτα πορεία της ζωής του. Έτσι το 1955 τη προτάσει του αοιδίμου Μητροπολίτου Κρήτης Ευγενίου Ψαλιδάκη και με υποτροφία της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη, εισήλθε εις την Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, εις το σεμνείο τούτο της Εκκλησίας, δια να πραγματοποιήσει το ευγενές ιδεώδες της ζωής του, το ιδεώδες του Διακόνου του Χριστού. Το 1958 κείρεται μοναχός και χειροτονείται διάκονος εις την Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη από τον αοίδιμο Κρήτης Ευγένιο, ενώ παράλληλα συνεχίζει τις σπουδές της Ιεράς Επιστήμης εις τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, από την οποία απεφοίτησε αριστούχος το 1960. Το ίδιο έτος χειροτονείται πρεσβύτερος και αποστέλλεται με υποτροφία του Μακαριστού Πατριάρχου Αθηναγόρου εις την Αμερική δια μεταπτυχιακάς σπουδάς. Απέκτησε δύο μεταπτυχιακά διπλώματα-master- εκ του διασήμου Πανεπιστημίου του Yale και εκ του Πανεπιστημίου του Σικάγου, ενώ το 1974 ανηγορεύθη διδάκτωρ της Θεολογίας εκ του Πανεπιστημίου του Wisconsin ειδικευθείς εις τον τομέα της Ρωσικής και Βαλκανικής Ιστορίας. Ο Μακαριστός Ιεράρχης ήτο ταπεινός εις το φρόνημα και εις τους τρόπους, γι’ αυτό κανείς εκ πρώτης όψεως δεν ημπορούσε να διανοηθεί το ύψος της μεταπτυχιακής του παιδείας. Δεν ήταν όμως δυνατό η δυναμική του προσωπικότητα να μην προσελκύσει το ενδιαφέρον και την αγάπη της ομογένειας εις τας Η.Π.Α., καθώς και της διοικούσης Εκκλησίας. Ο τότε Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής Ιάκωβος προσκαλεί τον νεαρό τότε και φερέλπιδα Αρχιμανδρίτη Αντώνιο να εγκατασταθεί μόνιμα πλέον εις τον Νέον Κόσμον και να προσφέρει τις υπηρεσίες του εις την εκκλησία της Αμερικής. Ο Αντώνιος αποδέχεται την πρόταση. Και ιδού ο πρώτος σταθμός της ευγενούς εκκλησιαστικής σταδιοδρομίας του. Του ανατίθεται η Ελληνική Κοινότητα του Montreal εις τον Καναδά, την οποία συγκροτεί, οικοδομεί και οργανώνει. Εις αυτήν την κοινότητα εργάστηκε μετά πολλής αφοσιώσεως και αγάπης.» «Το 1978, τη προτάσει του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ιακώβου εκλέγεται εκ της Αγίας και της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου επίσκοπος της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης επισκοπής Αμισού και αναλαμβάνει την περιφέρεια του Denver. Ένα χρόνο αργότερα εκλέγεται ως ο πρώτος Επίσκοπος της νεοσύστατου επισκοπής Αγίου Φραγκίσκου, εις την οποίαν και ενθρονίζεται την 7η Ιανουαρίου 1979.» «Η προσφορά του και οι αγώνες του καλύπτουν πρακτικούς κυρίως τομείς της εκκλησιαστικής δραστηριότητος. Ίδρυσε το περίφημο Ίδρυμα του Αγίου Νικολάου με την ονομασία St. Nicholas Ranch Retreat Center εις το οποίον σιτίζονται και διαμένουν 15.000 άτομα ετησίως, ένα έργο το οποίο θυμίζει βασιλειάδα και το οποίο θεωρείται ένα εκ των μεγαλύτέρων φιλανθρωπικών ιδρυμάτων του κόσμου. Εγκαινίασε το θεσμό των κατασκηνώσεων δια τους μικρούς και τους μεγάλους. Εθεμελίωσε και εγκαινίασε τρεις κατασκηνωτικάς εστίας εις την επαρχίαν του. Μία εις το βόρειο μέρος αυτής, μία εις το Oregon και μία εις το Washington State. Τις ονόμαζε κατασκηνώσεις αγάπης. Επίσης ίδρυσε και εθεμελίωσε τρία κέντρα δια την φιλοξενία πασχόντων από την επάρατη νόσο παιδιών.» «Περιβόητο ήταν επίσης το φεστιβάλ χορού και ελληνικής μουσικής, το οποίο οργάνωνε ετησίως. Μέσα εις τα πλαίσια της διαδόσεως της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής και κουλτούρας ο Μητροπολίτης Αντώνιος είχε την προορατικότητα να συγκεντρώνει ετησίως όλους τους νέους της επαρχίας του εις συνάντησιν επί τω αυτώ δια ευγενικήν άμιλλα μεταξύ των 150 ομάδων οι οποίες εσυγκεντρώνοντο.» «Είχε τη μεγάλη ευλογία εις τη ζωή του να ιδρύσει τρία μοναστικά κέντρα και μάλιστα εις μίαν εποχήν ευδαιμονίας και καπιταλισμού, ιδιαιτέρως δε εις ένα τόπον καθαρώς ανέσεως και ευημερίας, όπου ο μοναχισμός φαίνεται να μην έχει θέση. Ίδρυσε την ανδρώα Ιερά Μονή Αγίου Αντωνίου εις την έρημο της Αριζόνας, που σήμερα έχει 23μοναχούς και 16 δοκίμους. Επίσης τας δύο γυναικείας Μονάς της Ζωοδόχου Πηγής και του Τιμίου Προδρόμου με 30 μοναχές. Δε θα ήτο υπερβολή να χαρακτηρίσει κανείς τον Μακαριστό Ιεράρχη ως τον ιδρυτή του Μοναχισμού εις την Αμερική, διότι αυτός ήτο ο πρώτος και ο μόνος ο οποίος άνοιξε την πατρική του αγκαλιά και αποδέχθηκε τις μοναχικές κλήσεις. Υπεστήριζε ότι οι μοναχοί ενεφάνησαν εις τον εκκλησιαστικό ορίζοντα όταν σταμάτησαν οι διωγμοί και όταν οι πιστοί άρχισαν να αντιμετωπίζουν για πρώτη φορά τον πειρασμό της ανέσεως. Αυτόν τον πειρασμό της ανέσεως, έλεγε, αντιμετωπίζουμε εμείς πρώτοι εδώ εις την Αμερική. Άρα εμείς πρέπει να πρωτοστατούμε εις την δημιουργία μοναστικών εγκαθιδρυμάτων. Αυτή η αγάπη του άλλωστε προς το μοναχισμό εφάνη και από την εκφρασθείσα επιθυμία του να ταφεί εις το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής της επαρχίας του αλλά και από τις αλλεπάλληλες εισηγήσεις του εις την Επαρχιακήν Σύνοδον της Αμερικής υπέρ του ιερού θεσμού του μοναχισμού. Ο Μητροπολίτης Αντώνιος εσχεδίαζε να αποχωρήσει τον Δεκέμβριο του 2005, θέτοντας τον εαυτό του εις τους εφησυχάζοντας Αρχιερείς του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Τα σχέδιά του του Θεού όμως ήσαν διαφορετικά. Ο Θεός τον εκάλεσε εκ της ενεργού δράσεως των καθηκόντων του και όχι εκ της ησυχίας της προσευχητικής απομονώσεώς του.» «Ο Μητροπολίτης Αντώνιος παρόλο που απήλθε της ευθραύστου και προσκαίρου ταύτης ζωής, παρόλο που όλοι εμείς, συγγενείς, φίλοι και συγχωριανοί, δεν θα τον ξαναδούμε να περιπατεί εις τας ρύμας της γενέτειρας του Αυγενικής, ξέρουμε ότι ζη εν μέσω ημών και μετά θάνατον και μας εμπνέει δια του υψηλού παραδείγματος, δια του θεοφιλούς και τετιμημένου αυτού εν τη Εκκλησία έργου.» «Το λιτόν τούτο σκιαγράφημα ας θεωρηθεί ως μία αποδοση τιμής και ως ένα ευλαβές μνημόσυνον εις τον τάφο του Μακαριστού Ιεράρχου, τον οποίο εμείς δεν ημπορούμε να προσκυνήσουμε. Η μνήμη του, προσφιλής και σεβάσμια, θα αποτελεί για μας του νεωτέρους την εμπράγματη υπόμνηση του ιερού σκοπού και ιδεώδους του αφοσιωμένου εις την πίστη και εις την πατρίδα στρατιώτου. Και ενώ ο μακαριστός Ιεράρχης αναπαύεται εις την σιγήν του τάφου του εις τον τόπο όπου εργάστηκε και άφησε τους ιδρώτας των καμάτων του, η Εκκλησία αποταμιεύει εν τη συνειδήσει αυτής το τετιμημένον όνομά του και εμείς μετουσιώνουμε το θρήνο μας και τη λύπη μας εις προσευχήν προς το Θεόν και εις μνημόσυνον αιώνιον και εν κατανύξει ψυχής αναφωνούμε: του Μακαριστού Μητροπολίτου Αγίου Φραγκίσκου κυρού Αντωνίου του εκ Κρήτης ορμώμενου αιωνία η μνήμη.» Από δημοσιεύματα στον τοπικό Τύπο H Αυγενική, το όμορφο ημιορεινό χωριό, που βρίσκεται σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από το Ηράκλειο, ήταν η γενέτειρα του μεγάλου ιεράρχη, Αντωνίου Γεργιανάκη, που έφυγε ανήμερα των Χριστουγέννων για τη βασιλεία των ουρανών. Το έργο που άφησε πίσω του υπήρξε αξιολογότατο, καθώς αποτέλεσε μια από τις εξέχουσες προσωπικότητες της ελληνικής ομογένειας του Σαν Φρανσίσκο Αμερικής. Έφυγε πριν από 45 χρόνια από το μοναστήρι του Επανωσήφη για να ασκήσει τα καθήκοντα του ιερέα στην Καλιφόρνια, όπου απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα και σε ηλικία 40 ετών ανέλαβε την ηγεσία της ορθόδοξης εκκλησίας στις δυτικές πολιτείες των Η.Π.Α.. Ο ίδιος, σε συνεντεύξεις που είχε δώσει, είχε παραδεχτεί ότι η απομάκρυνση από την πατρίδα ήταν δύσκολη, αλλά και η προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα ακόμα πιο επώδυνη, καθώς δε γνώριζε καν τη γλώσσα. Η επιστροφή στην πατρίδα ήταν διακαής πόθος για ’κείνον, που δεν πίστευε πως θα ζήσει 40 περίπου χρόνια στην ξενιτιά. Ο πατέρας Αντώνιος ήταν ο τρίτος από τα έξι παιδιά του Μανώλη Γεργιανάκη και της Ελευθερίας Σταυρουλάκη. Στη ζωή είναι ακόμα μόνο δυο αδελφές του, η Χρυσούλα και η Ελένη, οι οποίες ζουν με τις οικογένειές τους στην Καλιφόρνια. Η ελληνική ομογένεια του Σαν Φρανσίσκο αγαπούσε και τιμούσε τον άνθρωπο και ιερωμένο, που καθοδηγούσε τα βήματά της και καλλιεργούσε με υπομονή, επιμονή και χριστιανικό ήθος τις ύψιστες χριστιανικές αρετές: την καλοσύνη και τον αλτρουισμό. Αλλά και ο ίδιος ένιωθε βαθιά συγκίνηση από την αφοσίωση των ομογενών μας στην εκκλησία και τις πολιτιστικές αξίες. Ο μακαριστός Αντώνιος δημιούργησε πολλές εκκλησίες σε ελληνορθόδοξες κοινότητες από την Καλιφόρνια ως την Γιούτα, τη Χαβάη και την Αλάσκα. Γνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία του πολιτισμού για τη διατήρηση του ελληνισμού, ενίσχυσε καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και δημιούργησε χορευτικά συγκροτήματα. Πίστευε πάντα στην ικανότητα του Έλληνα, στην αγάπη του προς την εργασία και την οικογένειά του και στην ενεργητικότητά του, στοιχεία προόδου που τον βοηθούν να ριζώσει όπου κι να βρεθεί. Το κενό που αφήνει πίσω του είναι σίγουρα δυσαναπλήρωτο και πέρα από την τεράστια ακτινοβολία της προσωπικότητάς του και το μέγεθος του εκκλησιαστικού και ανθρωπιστικού του έργου, υπάρχει και κάτι πολύ συγκινητικό-σύμφωνα με μαρτυρίες αγαπημένων προσώπων του. Επειδή γνώριζε πόσο κλονισμένη ήταν η υγεία του τον τελευταίο καιρό, είχε φροντίσει να πάρει μαζί του λίγο χώμα από την πατρίδα του, από το χωριό μας. Η ταφή του έγινε στο Όκλαντ αλλά η επιθυμία του ήταν να ταφεί στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στο Φρέσνο, το οποίο όμως δεν έχει πάρει άδεια λειτουργίας. Έτσι, όταν δοθεί η άδεια θα γίνει μεταφορά του τάφου, καθώς δεν επιτρέπεται η εκταφή των κληρικών, από το Όκλαντ στη Μονή του Αγίου Νικολάου.,
Επικήδειος λόγος Δημάρχου Παλιανής
Σήμερα, στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, κηδεύεται ο Δεσπότης της Αυγενικής – ο Δεσπότης της Κρήτης – ο Δεσπότης της Οικουμένης ο Ιεράρχης της αγάπης, Αντώνιος. Ο Αντώνιος απεδήμησε εις Κύριον ανήμερα των Χριστουγέννων την ώρα που οι Άγγελοι διαλαλούσαν το δόξα εν υψίστοις Παντού είχε δημιουργήσει φίλους οι οποίοι τον λάτρεψαν – τον θαύμασαν – και όλοι αυτοί ξέρουν και βέβαια αναλογίζονται το μεγάλο κενό που δημιουργεί η απώλειά του. Ήταν ηγέτης – πατριώτης – λάτρης της Κρήτης και της Αυγενικής η οποία ευτύχησε να τον έχει παιδί της. Προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στην Ορθόδοξη Εκκλησία, στην ομογένεια της Αμερικής, σε όλο τον κόσμο Είχε υψηλές προσδοκίες, τις περισσότερες από τις οποίες είμαι σίγουρος ότι αξιώθηκε να υλοποιήσει και μάλιστα με εντυπωσιακό τρόπο. Αγαπούσε όλους τους ανθρώπους μα πολύ περισσότερο τους νέους, στους οποίους πάντα μετέδιδε τη φλόγα της Ελλάδας, μα και της Κρήτης ειδικότερα. Φοβούμαι ότι όσα χρόνια και αν περάσουν δεν πρόκειται να ξαναγεννηθεί ένας τέτοιος χαρισματικός Ιεράρχης, αλλά και άνθρωπος. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει Αντώνιε Αιωνία σου η μνήμη Το Δημοτικό Συμβούλιο σε έκτακτη συνεδρίαση του αποφάσισε ομόφωνα : Τριήμερο πένθος στο Δήμο μας Να κατατεθεί το ποσό των 1000€ για την ανάπλαση της αγαπημένης του εκκλησίας του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στα Βλαχιανά. Αριστείδης Μπολάκης Δήμαρχος Παλιανής